SÖZLÜK
TOSYA VE KÖYLERİNDE KULLANILAR AĞIZ/LEHÇE/ŞİVE
| A | ||
| Abıca | ----- | Amca |
| Ağanın | ----- | Ağabeysinin |
| Ağna | ----- | Anla |
| Ağnarsın | ----- | Anlarsın |
| Ağraz | ----- | Dilsiz, lal |
| Alengirli | ----- | Karışık, Çapraşık |
| Alitirik | ----- | Elektrik |
| Aniy | ----- | Şaşma |
| Arın | ----- | Alın |
| Ardılmak | ----- | Üzerine çıkmak |
| Ark | ----- | Su yolu |
| Aşâ | ----- | Aşağı |
| Avu | ----- | Zehir |
| Avurt | ----- | Yanak |
| Aydaş Aygut | ----- ----- | Cılız-zayıf (çocuk) Tarhananın mayası |
| Ayu Potuğu | ----- | Ayı yavrusu |
| B | ||
| Bagraç | ----- | Kova |
| Bakacöz | ----- | Bakacağız |
| Baldırcan | ----- | Patlıcan |
| Barnak | ----- | Parmak |
| Bek | ----- | Çok |
| Belemek Begillemek | ----- ----- | Sarmak sarmalamak İrkilmek |
| Bıldır | ----- | Geçen |
| Bidıkım | ----- | Küçük lokma |
| Bilü | ----- | Bilir |
| Bimafir | ----- | Bir süre |
| Biyol | ----- | Bir kere |
| Boşvi | ----- | Boşver |
| Böğece | ----- | Bu gece |
| Böğez | ----- | Bu sefer |
| Böğrüm | ----- | Yan taraf |
| Böğön | ----- | Bu gün |
| Böyük | ----- | Büyük |
| Buba | ----- | Baba |
| Buluyun | ----- | Bulayım |
| Buluvisağa | ----- | Buluversene |
| Buymak | ----- | Üşümek |
| Buzo | ----- | Buzağı |
| Buzalaycı | ----- | Doğurgan |
| Büz | ----- | Beton boru |
| C | ||
| Cıggada | ----- | Azıcık |
| Cılımak | ----- | Oyun bozmak |
| Cılımış | ----- | Oyun bozan |
| Cırcır | ----- | Fermuar |
| Cingit | ----- | Çingene |
| Corcor olmak | ----- | İshal olmak |
| Cöke | ----- | Kısa boylu, cüce |
| Cöğüz | ----- | Ceviz |
| Ç | ||
| Çantal | ----- | Elbise |
| Çapa çapa | ----- | Koşa koşa |
| Çapmak | ----- | Koşmak |
| Çıkın | ----- | İçine yemek konmuş mendil |
| Çiğrek | ----- | Çeyrek |
| Çöğdümek | ----- | İşemek |
| Çükündür | ----- | Şeker pancarı |
| D | ||
| Daraba | ----- | Tahta yapılmış çit |
| Debelenmek | ----- | Çırpınmak |
| Dadanmak | ----- | Sürekli hale getirmek |
| Dağnamak | ----- | Kınamak |
| Depe combalak | ----- | Tepe taklak |
| Deri günü | ----- | Pazar günü |
| Deşdümen | ----- | Su kanalı sorumlusu |
| Deyha | ----- | Karşıda |
| Dıkı dıkı vi | ----- | Yemekte ısrar |
| Didüğü | ----- | Dediği |
| Dilki | ----- | Tilki |
| Dimiyo | ----- | Demiyor |
| Direzin çözmek Dirlük | ----- ----- | Telacılıkta bir deyim Huzur |
| Dirnek | ----- | Yemekli davet |
| Doyn-Dayn | ----- | Erkeklere hitap |
| Döşşek | ----- | Yatak |
| E | ||
| Ecük | ----- | Azıcık |
| Eğsük | ----- | Eksik |
| Elemsağma Emme | ----- ----- | Gökkuşağı Ama |
| Enehter | ----- | Anahtar |
| Enerkime | ----- | Gerçekten |
| Entari | ----- | Bayan elbisesi |
| Enteri | ----- | Gömlek |
| Enük | ----- | Köpek yavrusu |
| Enseri | ----- | Çivi |
| Eringeç | ----- | Üşengeç |
| Esbab | ----- | Elbise |
| Esürüklü | ----- | Gel git akıllı |
| Essah mı? | ----- | Doğru mu? |
| Eyn Eysük | ----- ----- | Üst baş, sırt Eksik |
| F | ||
| Fasit | ----- | Yaramaz |
| Felfoş Firasetsüz | ----- ----- | Dikkatsiz- Sarsuk Yeteneksiz |
| G | ||
| Gadinge | ----- | Yenge |
| Gadun Gadun gaçgunu | ----- ----- | Kadın Evine fazla uğramayan erkek |
| Galdumak | ----- | Kaldırmak |
| Galle | ----- | Fırda pişirilen erik veya elma hoşavı |
| Gançık | ----- | Dişi |
| Garık Garnım gurukduyo | ----- ----- | Takman içindeki su yolu Acıktım |
| Gasafet | ----- | Gam |
| Gayınna | ----- | Kayın valide |
| Gaynata | ----- | Kayınbaba |
| Gayrı | ----- | Artık |
| Gelivi | ----- | Geliver |
| Gelmemiyon | ----- | Gelmiyor musun |
| Gelü | ----- | Gelir |
| Gendü | ----- | Kendi |
| Geçünmek | ----- | Geçinmek |
| GI | ----- | Bayanlara hitap |
| Gıcı | ----- | Çam kozası |
| Gıldır | ----- | Zayıf sıska kişi |
| Gındap | ----- | Kendir ipi |
| Gırtıbüz | ----- | Cimri |
| Gıvıragısmak | ----- | Kendini ağırdan satmak |
| Gız | ----- | Kız |
| Gıymık | ----- | Küçük odun parçası |
| Giyo | ----- | Damat |
| Gidişmek | ----- | Kaşınmak |
| Gine | ----- | Yine |
| Go | ----- | Koy |
| Gobat | ----- | Kaba |
| Gonşu | ----- | Komşu |
| Göbel | ----- | Oğlan çocuğu/hakarette içerir |
| Gölbez Gölük | ----- ----- | Yavru köpek Binek hayvanı / Merkep |
| Görebe | ----- | Kesici alet |
| Götü | ----- | Getir |
| Getüme | ----- | Getirme/Bırak |
| Göynek | ----- | Gömlek |
| Göynüm | ----- | Gönlüm |
| Göynümüş | ----- | İçi geçmiş |
| Gözel | ----- | Güzel |
| Gunnamak Gurabe | ------ ----- | Doğurmak Biskuvi |
| Gurmak | ----- | Kurmak |
| Gücçük | ----- | Küçük |
| Gümele | ----- | Bağevi |
| H | ||
| Hapaz | ----- | Avuç |
| Hasıllamak | ----- | Temizlemek |
| Hayad | ----- | Evin önündeki bahçe |
| Hazitmek | ----- | Hoşlanmak |
| Helke | ----- | Su kovası |
| Herazem Hereni | ----- ----- | Her yerim Derin olmayan yayvan kazan |
| Herkil | ----- | Kiler |
| Horkutma | ----- | Bozgunculuk |
| Hortlayasıca | ----- | Ölesice |
| Höldür höldür | ----- | Boş boş |
| Höykürmek Hurun | ----- ----- | Bağırmak Fırın |
| Hüşkü | ----- | Kötü, artık, çöp |
| I | ||
| Ibruk | ----- | İbrik |
| Iccak Iğırcuk | ----- ----- | Sıcak Sabahın erken vaktı |
| Incıklanmak | ----- | Üzülmek |
| Irgat | ----- | Amele, İşçi |
| Iruk | ----- | Ara, hafif açık |
| İ | ||
| İdiyo | ----- | Ediyor |
| İlahna | ----- | Lahana |
| İlayuk | ----- | Layık |
| İlenç | ----- | Beddua |
| İlüğüm kemüğüm kurudu | ----- | Susadım |
| İriiiy | ----- | Şaşma |
| J | ||
| K | ||
| Kayme Kelbetun | ----- ----- | Para Kerpeten |
| Keşik | ----- | Sıra |
| Kırbo | ----- | Kurbağa |
| Kiren | ----- | Kızılcık |
| Kömüş | ----- | Manda |
| Kötürüm | ----- | Felçli |
| Külçe ekmek | ----- | İçli ekmek |
| L | ||
| M | ||
| Macunüs | ----- | Maydanoz |
| Maset Masuruf Mayıs | ----- ----- ----- | Madem ki Masraf Kemüre |
| Meğersitmek | ----- | Umursamak |
| Meğersitmemek Merkep Meyhoş | ----- ----- ----- | Umursamamak Eşek Ekşi |
| Meymenetsüz | ----- | Suratsız |
| Midare | ----- | Minnet |
| Mıhlama Mışırık Mırığınhanı | ----- ----- ----- | Kıymalı yumurtalı yemek Şüpheli kesin olmayan Hapishane |
| Mıymıntı | ----- | Yavaş hareket eden |
| Mintan | ----- | Yelek |
| Müflis | ----- | İflas etmiş |
| N | ||
| Nahal | ----- | Nasıl |
| Nacak | ----- | Küçük balta |
| Naşaba | ----- | Maşraba |
| Nebiyn | ----- | Ne bileyim |
| Neminarin | ----- | Bana ne |
| Neydecöz | ----- | Ne yapacağız |
| Neytdile? | ----- | Ne yaptılar? |
| Nodul | ----- | Ucunda çivi bulunan çomak |
| O | ||
| Oklağaç Oluk | ----- ----- | Oklova Çeşme |
| Oluvisin | ----- | Oluversin |
| Onla | ----- | Onlar |
| Ö | ||
| Öcük | ----- | Azıcık |
| Öğendere | ----- | Öküzlere dürmek için kullanılan sırık |
| Öllüğün körü | ----- | Elinin körü |
| Örselemek Örük | ----- ----- | Zarar vermek Erik |
| Örükle | ----- | İstifle |
| Örüsgar | ----- | Rüzgar |
| P | ||
| Pelverde Peşkur | ----- ----- | Meyvelerden yapılan marmelat Havlu |
| Poğ | ----- | Bohça, çıkı |
| Pöre Pörşümüş | ----- ----- | Beton boru Buruşmuş |
| R | ||
| S | ||
| Saçalama | ----- | Pirinçle yapılan sebze yemeği |
| Salıvi | ----- | Koyuver - Bırak |
| Sarsuk | ----- | Sersem |
| Sergen | ----- | Raf |
| Seyirtmek | ----- | Koşmak |
| Siğnenmek Siyrek | ----- ----- | Saklanmak Arası açık olan sıralama |
| Sufra | ----- | Sofra |
| Ş | ||
| Şırıkmak | ----- | Şımarmak |
| Şırıkmış | ----- | Şımarmış |
| Şinik | ----- | Tahıl ölçü birimi |
| Şişekalasıca Süflü | ----- ----- | Şişip öl anlımında bed dua/latife Pasaklı |
| T | ||
| Tabla | ----- | Ahşap yer sofrası |
| Takman Tarhana | ----- ----- | Sebze ekili küçük alan Yöresel bir çorba |
| Tehriz | ----- | Gümelelerde oturma yeri |
| Temcüt Terek | ----- ----- | Sahur Raf |
| Terece | ----- | Raf |
| Teydaha | ----- | Orada |
| Tornet | ----- | Tahtadan yapılmış çocuk arabası |
| Tosbo Toyga | ----- ----- | Kablumbağa Bir yemek türü |
| Tuymuna | ----- | Boşuna |
| U | ||
| Uçkur | ----- | Don lastiği |
| Umbal Urba | ----- ----- | Üzüm bağlarındaki su yolu Elbise |
| Ü | ||
| Ümük | ----- | Boğaz |
| Ürya Üsbekes | ----- ----- | Rüya Kesin |
| V | ||
| Vehra | ----- | Sürekli |
| Varun | ----- | Varırım |
| Vimek. | ----- | Vermek |
| Y | ||
| Yılçarmış | ----- | Şımarık |
| Yinişek | ----- | Hafif |
| Yumak | ----- | Yıkamak |
| Yundu | ----- | Bulaşık suyu |
| Yunmak Yüklük Yülümek | ----- ----- ----- | Yıkanmak Yatak yorgan konan yer Yolmak, Temizlemek, |
| Z | ||
| Zaan Zabah | ----- ----- | Tabak Sabah |
| Zahti | ----- | Zaten |
| Zaritmez | ----- | Zararı olmaz |
| Zarta | ----- | Palavra |
| Zartacı | ----- | Palavracı |
| Zerhoş | ----- | Sarhoş |
| Zoba | ----- | Soba |
| Zıbar Zırtaboz | ----- ----- | Uyu Yaramaz kişi |
Yorumlar - Yorum Yaz
